महाराष्ट्रातील मका बाजारभावाचा सविस्तर अहवाल (एप्रिल २०२५)

ही माहिती एप्रिल २०२५ मधील महाराष्ट्रातील विविध बाजारपेठांमधील मका दरांची दैनंदिन माहिती प्रदान करते. यात समाविष्ट आहे:

• बाजारपेठांची नावे (उदा. अहमदनगर, जालना, लासलगाव)
• आगमनाचे प्रमाण (टनमध्ये)
• प्रकार (उदा. देशी लाल, पिवळा, इतर)
• किंमत श्रेणी (किमान, कमाल, सरासरी दर ₹/क्विंटलमध्ये)

१. प्रमुख बाजारातील किंमत प्रवाह

अ. सरासरी दर (₹/क्विंटलमध्ये)

• सर्वाधिक दर:
• मुंबई (₹३५००) – शहरी मागणी व वाहतूक खर्चामुळे दर जास्त.
• बार्शी (१५ एप्रिल रोजी ₹३५००–₹३७५०) – पुरवठा कमी किंवा दर्जेदार मका.
• पुणे (₹२४००–₹२७००) – प्रक्रिया उद्योगांची मागणी कायम.
• सर्वात कमी दर:
• अंबड (वडिगोड्री) (₹१६००) – मागणी कमी किंवा स्थानिक पुरवठा जास्त.
• पाचोरा (₹१७००–₹१९५०) – मोठ्या आगमनामुळे दर कमी.
• दुधनी (₹१८००) – लहान बाजार व मर्यादित मागणी.

ब. दरांतील चढ-उतार

• सामान्य प्रवाह: बहुतेक बाजारपेठांमध्ये दर ₹२०००–₹२३०० दरम्यान स्थिर राहिले.
• लक्षवेधी बदल:
• बार्शी मध्ये मोठा वाढ (११ एप्रिल – ₹२७०० ते १५ एप्रिल – ₹३७५०).
• लासलगाव मध्ये दर स्थिर (₹२२००–₹२३००).
• मुंबई नेहमीच सर्वाधिक दरावर (₹३५००).

२. आगमनाचे प्रमाण आणि दरांवरील परिणाम

अ. मोठ्या आगमनाचे बाजार (दर स्थिर/कमी)

• अमळनेर (दैनंदिन २००–३५० टन) – दर स्थिर (₹२१००–₹२१५०).
• जालना (९०–२९५ टन) – दर ₹२०५०–₹२२५० दरम्यान.
• नांदगाव (७०–४२५ टन) – दर स्थिर, ₹२१५० दर असूनही आगमनात चढ-उतार.

ब. कमी आगमनाचे बाजार (दरांमध्ये चढ-उतार)

• अचलपूर (१–२०.९ टन) – दर ₹२०५०–₹२२०० दरम्यान.
• अहमदनगर (०.४–६.२ टन) – दर ₹१७००–₹२२०० पर्यंत.

३. प्रकारानुसार दर विश्लेषण

• देशी लाल मका:
• सरासरी दर: ₹२१००–₹२२५० (उदा. अमळनेर, जालना).
• सर्वाधिक दर: ₹२४०० (पुणे).
• पिवळा मका:
• सरासरी दर: ₹२०००–₹२२०० (उदा. बुलढाणा, धुळे).
• सर्वाधिक दर: ₹२३०० (कर्जत, अकलूज).
• इतर प्रकार:
• सरासरी दर: ₹१९००–₹२२००.
• सर्वाधिक दर: ₹३५०० (मुंबई).

४. महत्त्वाच्या निरीक्षणां व निष्कर्ष

1. मुंबई व पुण्यात जास्त दर दिसतात

• शहरी मागणी, प्रक्रिया यंत्रणा व वाहतूक खर्च यामुळे दर वाढलेले.

1. बार्शी व अकलूजमध्ये अत्यधिक चढ-उतार

• बार्शी: अचानक ₹३७५० पर्यंत वाढ – पुरवठा खंडित असावा.
• अकलूज: ₹२३५० दर – चांगला दर्जा किंवा कमी पुरवठा असावा.

1. स्थिर बाजारपेठा (लासलगाव, जालना, अमळनेर)

• मोठ्या व नियमित आगमनामुळे दरात स्थिरता.

1. कमी प्रमाणातील बाजार (अंबड, दुधनी, शेवगाव)

• व्यापार कमी असल्यामुळे दर कमी.

५. शिफारसी

✅ शेतकऱ्यांसाठी:

• शक्य असल्यास मुंबई, पुणे, बार्शीसारख्या जास्त दर असलेल्या बाजारात विक्री करा.
• लासलगाव व जालनामध्ये दर स्थिर असल्यामुळे विश्वासार्ह ठिकाणे.

✅ व्यापाऱ्यांसाठी:

• दरातील तफावत वापरा (उदा. पाचोरामधून ₹१७०० ला खरेदी, मुंबईमध्ये ₹३५०० ला विक्री).
• बार्शीमधील अचानक दरवाढीवर लक्ष ठेवा.

✅ धोरणकर्त्यांसाठी:

• अहमदनगर, अंबडसारख्या अस्थिर बाजारात पुरवठा साखळी सुधारावी.
• मुंबईतील जास्त दरांचा शोध घ्यावा (मध्यमांची अति नफेखोरी?).

निष्कर्ष

ही माहिती दर्शवते की पुरवठा भरपूर असलेल्या भागांत दर स्थिर (₹२०००–₹२३००) आहेत, तर कमी पुरवठा किंवा शहरी बाजारात दर मोठ्या प्रमाणावर चढ-उतार करतात (₹१६००–₹३७५०). शेतकरी व व्यापाऱ्यांनी आगमनाचा कल व प्रादेशिक दर लक्षात घेऊन रणनीती आखावी.