🌱 गिलकीवर प्रमुख रोग आणि त्यांचे नियंत्रण (Sponge Gourd - रोग व्यवस्थापन)

📚 संदर्भ:

“Integrated Disease Management in Cucurbitaceous Crops” – Indian Phytopathological Society, ICAR-IARI, New Delhi

(Authors: P. K. Pandey, R. K. Singh et al., 2022)

🦠 १. पांढरी फुपुंदी (Powdery Mildew – पांढऱ्या बुरशीचा रोग)

लक्षणे:

• पानांच्या वरच्या बाजूला पांढरट पावडरसारखा थर.
• जुनी पाने पिवळी पडून सुकतात.
• झाडाची वाढ थांबते, फळधारणेवर परिणाम होतो.

अनुकूल परिस्थिती:

• कोरडे, उष्ण हवामान आणि थंड रात्री.
• हवेत गती नसणे.

नियंत्रण:

• शक्य असल्यास रोगप्रतिरोधक वाण निवडा.
• सल्फर ८०% WP (२ ग्रॅम प्रति लिटर) किंवा हेक्साकोनाझोल ५% EC (१ मि.ली./लिटर) फवारणी करा.
• झाडांमध्ये योग्य अंतर ठेवा जेणेकरून हवेचा वावर होईल.
• बाधित पाने तोडून नष्ट करा.

🌫️ २. डाऊनी मिल्ड्यू (Downy Mildew – खालच्या बाजूची बुरशी)

लक्षणे:

• पानांच्या वरच्या बाजूला पिवळसर ठिपके.
• खालच्या बाजूस जांभळसर-करड्या रंगाचा बुरशीसदृश थर.
• गंभीर अवस्थेत संपूर्ण पाने सुकतात.

अनुकूल परिस्थिती:

• दमट आणि थंड हवामान.
• पाण्याची अतीशयता किंवा छतावरील सिंचन.

नियंत्रण:

• मेटालेक्सिल + मॅन्कोझेब (२ ग्रॅम/लिटर) फवारणी करा.
• छतावरील पाण्याच्या फवारण्या टाळा, मुळाशी पाणी द्या.
• चांगली निचरा व्यवस्था ठेवा.
• रोगग्रस्त पाने जाळून टाका.

🌑 ३. अँथ्रॅक्नोज (Anthracnose – काळे डाग पडण्याचा रोग)

लक्षणे:

• पानांवर, खोडावर आणि फळांवर गोलसर, काळपट-तपकिरी, खोल डाग.
• डाग एकमेकांत मिसळून संपूर्ण भाग खराब होतो.
• फळांवर सड लागतो.

अनुकूल परिस्थिती:

• जास्त आर्द्रता आणि पावसाळी हवामान.

नियंत्रण:

• कार्बेन्डाझिम ५०% WP (१ ग्रॅम/लिटर) किंवा क्लोरोथालोनिल ७५% WP (२ ग्रॅम/लिटर) फवारणी करा.
• रोगमुक्त आणि प्रमाणित बियाणे वापरा.
• भोपळवर्गीय फसलेशिवाय पिकांची फेरपालट करा.
• झाडांना इजा होणार नाही याची काळजी घ्या.

🧬 ४. विषाणूजन्य रोग (Viral Diseases – मोझेक, पिवळसरपणा, वाकडे पाने)

सामान्य विषाणू:

• काकडी मोझेक विषाणू (CMV)
• झुकीनी यलो मोझेक विषाणू (ZYMV)
• पपई रिंग स्पॉट विषाणू (PRSV)

लक्षणे:

• पानांवर पिवळसर, ठिपक्यांचे किंवा मोजेकसदृश डिझाईन.
• पाने वळतात व कुरूप होतात.
• झाड खुजते, फळे आकारहीन व बिघडलेली दिसतात.
• या विषाणूचा प्रसार प्रामुख्याने aphid आणि whitefly द्वारे होतो.

नियंत्रण:

• वाहक कीटक नियंत्रणासाठी:
• इमिडाक्लोप्रिड १७.८% SL (०.५ मि.ली./लिटर) किंवा
• थायमेथॉक्सम २५% WG (०.२५ ग्रॅम/लिटर) फवारणी.
• बाधित झाडे वेळीच उपटून नष्ट करा.
• परावर्तीत (reflective) मल्च वापरल्यास कीटक कमी होतात.
• विषाणूमुक्त आणि प्रमाणित बियाणे वापरा.

🛡️ सर्वसाधारण प्रतिबंधक उपाय:

• फेरपालट (Crop rotation) अवश्य करा.
• चांगली निचरा व्यवस्था असलेली माती वापरा.
• झाडांमध्ये अंतर ठेवा व हवामान लक्षात घेऊन फवारण्या करा.
• दर आठवड्याला सेंद्रिय निंबोळी अर्क (५%) फवारणी करा.

जर हवी असेल तर मी याचे पोस्टर, फेसबुकसाठी फोटो स्वरूपात मांडणी, किंवा PDF फाईल देखील तयार करू शकतो. सांग 😊

महाराष्ट्रातील मका बाजारभावाचा सविस्तर अहवाल (एप्रिल २०२५)

ही माहिती एप्रिल २०२५ मधील महाराष्ट्रातील विविध बाजारपेठांमधील मका दरांची दैनंदिन माहिती प्रदान करते. यात समाविष्ट आहे:

• बाजारपेठांची नावे (उदा. अहमदनगर, जालना, लासलगाव)
• आगमनाचे प्रमाण (टनमध्ये)
• प्रकार (उदा. देशी लाल, पिवळा, इतर)
• किंमत श्रेणी (किमान, कमाल, सरासरी दर ₹/क्विंटलमध्ये)

१. प्रमुख बाजारातील किंमत प्रवाह

अ. सरासरी दर (₹/क्विंटलमध्ये)

• सर्वाधिक दर:
• मुंबई (₹३५००) – शहरी मागणी व वाहतूक खर्चामुळे दर जास्त.
• बार्शी (१५ एप्रिल रोजी ₹३५००–₹३७५०) – पुरवठा कमी किंवा दर्जेदार मका.
• पुणे (₹२४००–₹२७००) – प्रक्रिया उद्योगांची मागणी कायम.
• सर्वात कमी दर:
• अंबड (वडिगोड्री) (₹१६००) – मागणी कमी किंवा स्थानिक पुरवठा जास्त.
• पाचोरा (₹१७००–₹१९५०) – मोठ्या आगमनामुळे दर कमी.
• दुधनी (₹१८००) – लहान बाजार व मर्यादित मागणी.

ब. दरांतील चढ-उतार

• सामान्य प्रवाह: बहुतेक बाजारपेठांमध्ये दर ₹२०००–₹२३०० दरम्यान स्थिर राहिले.
• लक्षवेधी बदल:
• बार्शी मध्ये मोठा वाढ (११ एप्रिल – ₹२७०० ते १५ एप्रिल – ₹३७५०).
• लासलगाव मध्ये दर स्थिर (₹२२००–₹२३००).
• मुंबई नेहमीच सर्वाधिक दरावर (₹३५००).

२. आगमनाचे प्रमाण आणि दरांवरील परिणाम

अ. मोठ्या आगमनाचे बाजार (दर स्थिर/कमी)

• अमळनेर (दैनंदिन २००–३५० टन) – दर स्थिर (₹२१००–₹२१५०).
• जालना (९०–२९५ टन) – दर ₹२०५०–₹२२५० दरम्यान.
• नांदगाव (७०–४२५ टन) – दर स्थिर, ₹२१५० दर असूनही आगमनात चढ-उतार.

ब. कमी आगमनाचे बाजार (दरांमध्ये चढ-उतार)

• अचलपूर (१–२०.९ टन) – दर ₹२०५०–₹२२०० दरम्यान.
• अहमदनगर (०.४–६.२ टन) – दर ₹१७००–₹२२०० पर्यंत.

३. प्रकारानुसार दर विश्लेषण

• देशी लाल मका:
• सरासरी दर: ₹२१००–₹२२५० (उदा. अमळनेर, जालना).
• सर्वाधिक दर: ₹२४०० (पुणे).
• पिवळा मका:
• सरासरी दर: ₹२०००–₹२२०० (उदा. बुलढाणा, धुळे).
• सर्वाधिक दर: ₹२३०० (कर्जत, अकलूज).
• इतर प्रकार:
• सरासरी दर: ₹१९००–₹२२००.
• सर्वाधिक दर: ₹३५०० (मुंबई).

४. महत्त्वाच्या निरीक्षणां व निष्कर्ष

1. मुंबई व पुण्यात जास्त दर दिसतात

• शहरी मागणी, प्रक्रिया यंत्रणा व वाहतूक खर्च यामुळे दर वाढलेले.

1. बार्शी व अकलूजमध्ये अत्यधिक चढ-उतार

• बार्शी: अचानक ₹३७५० पर्यंत वाढ – पुरवठा खंडित असावा.
• अकलूज: ₹२३५० दर – चांगला दर्जा किंवा कमी पुरवठा असावा.

1. स्थिर बाजारपेठा (लासलगाव, जालना, अमळनेर)

• मोठ्या व नियमित आगमनामुळे दरात स्थिरता.

1. कमी प्रमाणातील बाजार (अंबड, दुधनी, शेवगाव)

• व्यापार कमी असल्यामुळे दर कमी.

५. शिफारसी

✅ शेतकऱ्यांसाठी:

• शक्य असल्यास मुंबई, पुणे, बार्शीसारख्या जास्त दर असलेल्या बाजारात विक्री करा.
• लासलगाव व जालनामध्ये दर स्थिर असल्यामुळे विश्वासार्ह ठिकाणे.

✅ व्यापाऱ्यांसाठी:

• दरातील तफावत वापरा (उदा. पाचोरामधून ₹१७०० ला खरेदी, मुंबईमध्ये ₹३५०० ला विक्री).
• बार्शीमधील अचानक दरवाढीवर लक्ष ठेवा.

✅ धोरणकर्त्यांसाठी:

• अहमदनगर, अंबडसारख्या अस्थिर बाजारात पुरवठा साखळी सुधारावी.
• मुंबईतील जास्त दरांचा शोध घ्यावा (मध्यमांची अति नफेखोरी?).

निष्कर्ष

ही माहिती दर्शवते की पुरवठा भरपूर असलेल्या भागांत दर स्थिर (₹२०००–₹२३००) आहेत, तर कमी पुरवठा किंवा शहरी बाजारात दर मोठ्या प्रमाणावर चढ-उतार करतात (₹१६००–₹३७५०). शेतकरी व व्यापाऱ्यांनी आगमनाचा कल व प्रादेशिक दर लक्षात घेऊन रणनीती आखावी.

Agmarknet बाजारनिहाय व मालनिहाय दरांचा रोजचा अहवाल – शेतकऱ्यांसाठी विश्लेषण

हा अहवाल महाराष्ट्रातील विविध बाजारांमध्ये विकल्या जाणाऱ्या कृषी मालाच्या दरांची व आवक-जनावक यांची माहिती देतो. खाली दिलेले विश्लेषण शेतकऱ्यांना योग्य निर्णय घेण्यासाठी उपयुक्त ठरेल.

मुख्य निरीक्षणे:

1. तृणधान्ये:

बाजरी: दर ₹1,975 ते ₹4,500 प्रति क्विंटल दरम्यान; मुंबईत सर्वाधिक दर ₹3,900 प्रति क्विंटल.

ज्वारी: पचोरा येथे पांढऱ्या ज्वारीचा दर ₹2,071, गेवराई येथे लाल ज्वारी ₹2,450 प्रति क्विंटल.

मका: ₹1,500 ते ₹2,600 दरम्यान; लासलगाव (विंचूर) येथे ₹2,175 प्रति क्विंटल.

2. कडधान्ये:

तूर (अरहर): ₹5,000 ते ₹7,600 दरम्यान; लातूरमध्ये ₹7,250 सर्वोच्च दर.

हरभरा: ₹5,500–₹5,800 दरम्यान; मुंबईत ₹8,200 प्रति क्विंटल.

उडीद: ₹3,000 ते ₹7,500 दरम्यान; लातूरमध्ये ₹6,500 प्रति क्विंटल.

3. तेलबिया:

सोयाबीन: ₹3,000 ते ₹4,500 दरम्यान; लातूर येथे ₹4,500 प्रति क्विंटल.

शेंगदाणे: ₹5,750–₹11,500 दरम्यान; मुंबईत ₹11,500 प्रति क्विंटल.

4. भाजीपाला:

टोमॅटो: थेट नमूद नाही, पण दर मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार करत आहेत. स्थानिक बाजारावर लक्ष द्या.

भेंडी: ₹1,000 ते ₹5,000 दरम्यान; पुणे (मांजरी) येथे ₹5,000.

कारले: ₹1,600–₹3,600 दरम्यान; मुंबईत ₹3,600 प्रति क्विंटल.

5. फळे:

हापूस आंबा: ₹2,000 ते ₹16,000 दरम्यान; नाशिकमध्ये ₹16,000 सर्वोच्च दर.

केळी: ₹400–₹4,000 दरम्यान; पुणे (मोशी) येथे ₹4,000 प्रति क्विंटल.

6. मसाले:

हळद: ₹11,600 ते ₹18,000 दरम्यान; मुंबईत ₹18,000 प्रति क्विंटल.

लाल मिरची: ₹6,500–₹21,000 दरम्यान; मुंबईत ₹21,000 प्रति क्विंटल.

शेतकऱ्यांसाठी शिफारसी:

1. बाजार दरांची तुलना करा:

बाजरी, ज्वारीसारख्या तृणधान्यांसाठी मुंबई व लातूर हे चांगले पर्याय.

तूर, हरभऱ्यासाठी मुंबई व लातूर हे अधिक लाभदायक बाजार.

2. विक्रीसाठी योग्य वेळ निवडा:

दर चढल्यावरच माल विकणे फायदेशीर ठरेल. (जसे की हळद, मिरची यासारख्या मालासाठी हंगामी मागणी असते.)

3. पीक विविधीकरण:

जर जमिनीची क्षमता असेल, तर सोयाबीन किंवा हळदीसारखी अधिक मूल्यवान पिके घेण्याचा विचार करा.

4. वाहतूक व खर्च:

बाजार निवडताना वाहतूक खर्चही ध्यानात घ्या. थोडा कमी दर असलेला जवळचा बाजारही अधिक फायदा देऊ शकतो.

5. शासकीय योजना:

गहू व डाळींसाठी हमीभाव (MSP) उपलब्ध आहे. बाजारभाव घसरल्यास तो उपयोगी पडतो.

निष्कर्ष:

शेतकऱ्यांनी दररोजचे दर पाहून सर्वाधिक नफा मिळवता येणारे बाजार व माल ओळखावा. मागणीवर आधारित पिके घेऊन व

योग्य नियोजन करून अधिक नफा मिळवता येईल. अशा अहवालांचा नियमित अभ्यास करून निर्णय घेतल्यास नुकसान टाळता येईल.

बाजारभाव 13/04/25

मुख्य आवक माल व त्यांचे दर (मोडाल दर रुपये/क्विंटल)

धान्ये

बाजरी:

पैठण: ₹2,966

सिल्लोड: ₹2,200

ज्वारी (लाल):

पैठण: ₹3,000

मका (पिवळा):

सिल्लोड: ₹2,150

भात (सामान्य):

ब्रह्मपुरी: ₹2,500

तांदूळ:

अलीबाग, मुरुड: ₹2,600

गहू:

पैठण (बंसी): ₹2,775

सिल्लोड: ₹2,600

वनउत्पन्ने

हिप्पे बियाणे:

पुणे (पिंपरी): ₹677

चिंच फळ:

पैठण: ₹3,400

फळे

सफरचंद:

छत्रपती संभाजीनगर: ₹14,000

पुणे: ₹7,200

केळी:

पुणे: ₹1,000

पुणे (मोशी): ₹4,000

चिकू:

छत्रपती संभाजीनगर: ₹2,300

पुणे: ₹3,500

द्राक्षे:

छत्रपती संभाजीनगर: ₹6,000

पुणे: ₹6,500

आंबा:

पुणे (मोशी): ₹17,500

संत्रा:

पुणे: ₹7,500

भाज्या

भेंडी:

अकलूज: ₹3,500

पुणे: ₹3,200

वांगी:

पुणे: ₹2,700

कोबी:

जुन्नर (नारायणगाव): ₹500

गाजर:

पुणे: ₹1,500

कांदा:

पुणे: ₹1,000

छत्रपती संभाजीनगर: ₹750

बटाटा:

पुणे: ₹1,500

टमाटे:

पुणे: ₹850

कडधान्ये व तेलबियां

तूर (अरहर):

पैठण: ₹6,776

सोयाबीन:

सिल्लोड: ₹3,950

शेंगदाणा:

छत्रपती संभाजीनगर: ₹4,500

मसाले

लसूण:

पुणे: ₹6,750

छत्रपती संभाजीनगर: ₹8,000

---

शेतकऱ्यांसाठी रणनीती विश्लेषण

१. जास्त नफा देणारी पिके

आंबा (₹17,500/q) आणि सफरचंद (₹14,000/q) यांना सर्वाधिक दर मिळत आहेत.

द्राक्षे (₹6,500/q) आणि डाळिंब (₹8,500/q) पण फायदेशीर आहेत.

लसूण (₹6,750–8,000/q) आणि तूर डाळ (₹6,776/q) ही स्थिर व उच्च दराची पिके आहेत.

२. विक्रीसाठी सर्वोत्तम बाजारपेठा

पुणे (मोशी/मांजरी): फळांसाठी चांगली मागणी (आंबा, केळी, द्राक्षे).

छत्रपती संभाजीनगर: सफरचंद, आंबा व उच्च मूल्य भाज्यांसाठी सर्वोत्तम.

अकलूज व सिल्लोड: बाजरी, मका व सोयाबीन विक्रीसाठी योग्य.

३. कमी दर असलेल्या पिकांपासून सावध रहा

कोबी (₹500/q) व पालक (₹450/q) यांचे दर फार कमी आहेत. केवळ कमी खर्चात उत्पादन झाल्यासच फायदेशीर.

कांदा (₹750–1,000/q) व बटाटा (₹1,500/q) यांना मध्यम दर असून स्पर्धा मोठी आहे.

४. हंगामी व नाशवंत पिके – तात्काळ विक्री करा

टमाटे (₹850/q) व केळी (₹1,000–4,000/q) यांचे दर चढ-उतार करत असतात. लवकर विक्री करणे गरजेचे.

हिरवी मिरची (₹3,000–5,000/q) फायदेशीर पण मागणीवर अवलंबून.

५. पर्यायी संधी

वनउत्पन्ने: चिंच (₹3,400/q) व हिप्पे बी (₹677/q) पूरक उत्पन्नासाठी उपयुक्त.

मसाले (लसूण, धणे): स्थिर दर व चांगली मागणी असलेली पिके.

---

शेतकऱ्यांसाठी अंतिम मार्गदर्शक

✅ उच्च मूल्य पिके निवडा: आंबा, सफरचंद, द्राक्षे, लसूण, तूर

✅ प्रिमियम बाजारपेठा निवडा: पुणे-मोशी, छत्रपती संभाजीनगर

⚠ कमी दराच्या पिकांपासून सावध रहा: कोबी, पालक

🚀 नाशवंत पिकांची लवकर विक्री करा: टमाटे, केळी, मिरची

🔍 नवीन संधी शोधा: चिंच, मसाले, वनउत्पन्ने

शेतकऱ्यांनी वाहतूक खर्च विचारात घेऊन आणि दैनंदिन दर पाहून निर्णय घ्यावा.

पुढील पाऊल: जवळच्या बाजार समितीला भेट द्या किंवा Agmarknet पोर्टल वर दर पाहा.

टीप: दर प्रति क्विंटल (१०० किलो) आहेत. मोडाल दर म्हणजे सर्वाधिक व्यवहार झालेला दर.

पिकांची निवड करण्यापूर्वी स्थानिक मागणीची खात्री करावी.

पिकानुसार बाजार विश्लेषण आणि विक्रीसाठी सर्वोत्तम धोरणे

1. धान्ये (Cereals)

अ. बाजरी (Bajra)

• भाव श्रेणी: ₹1,700 – ₹3,371 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: पुणे (₹3,000–₹3,200), सटाणा (₹3,371)
• कमी भाव: धुळे (₹1,700–₹2,620)
• महत्वाची नोंद: शहरी भागात भाव अधिक आहेत.
• कधी विकावे?पुणे किंवा सटाणा येथे विकल्यास अधिक फायदा.
• धुळे व गंगापूर येथे विक्री टाळा.

आ. ज्वारी (Jowar)

• भाव श्रेणी: ₹1,500 – ₹6,000 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹2,700–₹6,000), जळगाव (₹2,520–₹3,600)
• जास्त आवक: जालना (287.7 टन)
• कधी विकावे?मुंबई व पुणे येथे भाव चांगले मिळतात.
• स्थानिक विक्री करावी लागल्यास जालना व जळगाव हे धुळ्यापेक्षा चांगले पर्याय आहेत.

इ. मका (Maize)

• भाव श्रेणी: ₹1,600 – ₹3,900 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹2,800–₹3,900), लासलगाव (₹2,300)
• जास्त आवक: पाचोरा (300 टन)
• कधी विकावे?मुंबई येथे विकल्यास जास्त फायदा.
• पाचोरा व जालना येथे जास्त पुरवठा असल्याने भाव कमी असू शकतात.

2. कडधान्ये (Pulses)

अ. तूर (अरहर)

• भाव श्रेणी: ₹4,000 – ₹7,695 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: नागपूर (₹7,000–₹7,549), अमरावती (₹7,050–₹7,381)
• जास्त आवक: अमरावती (590.7 टन)
• कधी विकावे?नागपूर व अमरावती येथे विक्री फायदेशीर.
• धुळे येथे विक्री टाळा.

आ. हरभरा (Chana)

• भाव श्रेणी: ₹4,000 – ₹8,800 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹7,000–₹8,800), लातूर (₹5,600–₹6,200)
• जास्त आवक: लातूर (770.2 टन)
• कधी विकावे?मुंबई व पुणे येथे सर्वाधिक भाव.
• स्थानिक पातळीवर लातूर व अमरावती हे चांगले पर्याय.

इ. उडीद (Black Gram)

• भाव श्रेणी: ₹4,500 – ₹11,000 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹9,000–₹11,000), पुणे (₹8,800–₹9,800)
• कधी विकावे?मुंबई व पुणे येथे विक्री अधिक फायदेशीर.
• मुरूम सारख्या लहान बाजारांमध्ये विक्री टाळावी.

3. तेलबिया (Oilseeds)

अ. सोयाबीन

• भाव श्रेणी: ₹2,700 – ₹4,725 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: लातूर (₹4,000–₹4,600), हिंगणघाट (₹2,700–₹4,625)
• जास्त आवक: लातूर (1,166.9 टन)
• कधी विकावे?लातूर व नागपूर येथे भाव स्थिर असतात.
• हिंगणघाट येथे भाव चढ-उतार असतो—जास्त भावात विकावे.

आ. शेंगदाणा (Groundnut)

• भाव श्रेणी: ₹3,800 – ₹12,500 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹9,200–₹12,500), अमरावती (₹5,500–₹6,000)
• कधी विकावे?मुंबई हे सर्वोत्तम बाजार.
• धुळे व नांदगाव सारख्या लहान बाजारांमध्ये विक्री टाळा.

4. फळे (Fruits)

अ. आंबा (हापूस/अल्फोन्सो)

• भाव श्रेणी: ₹20,000 – ₹50,000 प्रति क्विंटल (मुंबई)
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई, सांगली (₹7,000–₹23,000)
• कधी विकावे?मुंबई येथे सर्वोच्च भाव मिळतो.
• एप्रिल-मे मध्ये विकल्यास जास्त भाव.

आ. केळी (Banana)

• भाव श्रेणी: ₹450 – ₹2,000 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: नाशिक (₹900–₹2,000), पुणे (₹500–₹1,500)
• कधी विकावे?नाशिक व मुंबई येथे चांगले भाव.
• जुलै-ऑगस्ट मध्ये पुरवठा जास्त असल्याने भाव कमी.

इ. द्राक्षे (Grapes)

• भाव श्रेणी: ₹500 – ₹10,000 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹5,000–₹7,000), पुणे (₹2,000–₹10,000)
• कधी विकावे?मुंबई व निर्यात बाजारात विकल्यास अधिक नफा.
• डिसेंबर- जानेवारी मध्ये विकल्यास जास्त भाव मिळतो.

5. भाजीपाला (Vegetables)

अ. कांदा

• सामान्य ट्रेंड:जुलै-ऑगस्ट मध्ये भाव जास्त.
• डिसेंबर-फेब्रुवारी मध्ये भरपूर आवक असल्यामुळे भाव कमी.

आ. टोमॅटो

• सामान्य ट्रेंड:पावसाळ्यात (जून-सप्टेंबर) भाव अधिक.
• हिवाळ्यात (डिसेंबर-फेब्रुवारी) भाव घटतात.

इ. भेंडी (Ladies Finger)

• भाव श्रेणी: ₹500 – ₹5,600 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹5,000–₹5,600), पुणे (₹2,000–₹4,500)
• कधी विकावे?मुंबई व पुणे येथे विकल्यास चांगले भाव.
• पावसाळा मध्ये पुरवठा जास्त असल्याने विक्री टाळा.

6. मसाले व महागडी पिके (Spices & High-Value Crops)

अ. हळद (Turmeric)

• भाव श्रेणी: ₹12,200 – ₹24,000 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹18,000–₹24,000), हिंगोली (₹11,400–₹13,900)
• कधी विकावे?फेब्रुवारी ते एप्रिल मध्ये विकल्यास जास्त भाव मिळतो.

आ. मिरची (Chilli)

• भाव श्रेणी: ₹5,000 – ₹28,000 प्रति क्विंटल
• सर्वोत्तम बाजार: मुंबई (₹14,000–₹28,000), नागपूर (₹10,000–₹13,000)
• कधी विकावे?कोरडी मिरची (फेब्रुवारी-एप्रिल) मध्ये विकल्यास अधिक फायदा.

इ. सुपारी (Arecanut)

• भाव श्रेणी: ₹50,000 – ₹80,000 प्रति क्विंटल (मुंबई)
• कधी विकावे?सणासुदीच्या काळात (ऑगस्ट-डिसेंबर) मागणी वाढते आणि भावही वाढतात.

शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे निष्कर्ष

1. जास्त मागणी असलेल्या बाजारात विक्री करा: मुंबई, पुणे, नागपूर हे सर्वाधिक नफा देणारे बाजार आहेत.
2. ग्लट टाळा: जास्त आवक असलेल्या हंगामात विक्री टाळा.
3. मूल्यवर्धन करा: तुरीचे डाळीकरण, हापूससारख्या दर्जेदार फळांची विक्री करा.
4. साठवण व वेळेचे नियोजन करा: भाव कमी असताना माल साठवून, मागणी वाढल्यावर विक्री करा.

या पिकानुसार रणनीतीने शेतकरी अधिक नफा कमवू शकतात आणि योग्य बाजारात विक्री करून उत्पन्न वाढवू शकतात.

मुंबई APMC बाजार समिती विश्लेषण अहवाल (०९.०४.२०२५)

(कृषी उत्पादनांची आवक व दरांतील बदलांचा आढावा)

१. सारांश

हा अहवाल मुंबई APMC बाजारातील कृषी मालांची आवक व दरातील चढ-उतार यावर आधारित आहे. या अंतर्गत खालील बाजारपेठांचा समावेश आहे:

• कांदा व बटाटा बाजार
• फळ बाजार
• भाजीपाला बाजार
• मसाला बाजार
• धान्य बाजार

प्रमुख मापदंड: एकूण आवक (क्विंटलमध्ये), किमान/कमाल/सरासरी दर (रु. प्रति क्विंटल)

२. मुख्य निरीक्षणे

अ. कांदा व बटाटा बाजार (मुख्य पिके)

• कांदा (8035):
• आवक: ११,६७६ क्विंटल
• दर: ₹९००–१६०० (सरासरी: ₹१२५०)
• निरीक्षण: पुरवठा भरपूर, दर स्थिर.
• बटाटा (8007):
• आवक: ११,८८६ क्विंटल
• दर: ₹११००–१८०० (सरासरी: ₹१४५०)
• निरीक्षण: कांद्यापेक्षा मागणी थोडी जास्त.
• लसूण (10011):
• आवक: १७०७ क्विंटल
• दर: ₹४०००–१०००० (सरासरी: ₹७०००)
• निरीक्षण: दरांमध्ये तीव्र चढ-उतार (गुणवत्तेचा फरक असू शकतो).

ब. फळ बाजार (उच्च किंमती व हंगामी कल)

जास्त आवक व प्रीमियम दर असलेली फळे

1. हापूस आंबा (AMBA 1 - HAPUS):

• आवक: ९,४२३ क्विंटल
• दर: ₹४०,०००–५०,००० (सरासरी: ₹४५,०००)
• निरीक्षण: फळांचा राजा, प्रचंड मागणी.

1. मिश्रित आंबा (AMBA 1 - MIX):

• आवक: ९,८८३ क्विंटल
• दर: ₹१०,०००–१५,००० (सरासरी: ₹१२,५००)
• निरीक्षण: सामान्य ग्राहकांसाठी परवडणारी श्रेणी.

1. कलिंगड (7011):

• आवक: ६,१९० क्विंटल
• दर: ₹१०००–१५०० (सरासरी: ₹१२५०)
• निरीक्षण: मोठ्या प्रमाणावर खप होणारे फळ.

निवडक फळे (कमी आवक, जास्त दर)

• स्ट्रॉबेरी (7029): ₹२०,०००–२५,००० (५५ क्विंटल)
• डाळिंब (7007): ₹८,०००–१५,००० (४४८ क्विंटल)
• चिकू (7006): ₹५,०००–६,००० (१३२ क्विंटल)

शून्य आवक (संभाव्य तूट)

• लीची, केळी (केळी), ड्रॅगन फ्रूट, कीवी, सिताफळ
• संधी: आयात किंवा स्थानिक लागवड वाढवण्याची शक्यता.

क. भाजीपाला बाजार (मागणी व दर विश्लेषण)

मोठ्या प्रमाणात आवक असलेली भाजी

1. टोमॅटो क्र.१ (8071):

• आवक: १,६७२ क्विंटल
• दर: ₹८००–१२०० (सरासरी: ₹१०००)
• निरीक्षण: सतत मागणी, कमी नफ्याचे व्यापार.

1. कोबी (8041):

• आवक: १,३६२ क्विंटल
• दर: ₹३००–५०० (सरासरी: ₹४००)
• निरीक्षण: स्वस्त व दररोज लागणारी भाजी.

1. गाजर (8022):

• आवक: २,०२७ क्विंटल
• दर: ₹१२००–१८०० (सरासरी: ₹१५००)

प्रीमियम भाज्या (कमी आवक, जास्त दर)

• सुरण (8069): ₹६,०००–७,००० (१०० क्विंटल)
• पडवळ (8054): ₹४,०००–५,००० (९ क्विंटल)
• गवार (8024): ₹४,०००–६,००० (३२ क्विंटल)

प्रदेशानुसार दर फरक

• कोथिंबीर (Coriander):
• नाशिक: ₹१,०००–१,२००
• पुणे: ₹७००–८००
• निरीक्षण: नाशिकचे उत्पादन जास्त दराला विकले जाते.

ड. मसाला बाजार (हाय व्हॅल्यू श्रेणी)

सर्वात महाग मसाले

1. वेलची (10018):

• दर: ₹१,४०,०००–२,२५,००० (सरासरी: ₹१,८२,५००)
• आवक: ३७ क्विंटल

1. पिस्ता (10041):

• दर: ₹७८,०००–१,४५,००० (सरासरी: ₹१,११,५००)

1. कोरडी अंजीर (7003):

• दर: ₹७४,०००–१,४०,००० (सरासरी: ₹१,०७,०००)

उच्च मागणीचे मसाले

• लाल मिरची (10014): ₹१४,०००–२८,००० (६९३ क्विंटल)
• जिरे (10009): ₹१८,०००–३५,००० (२९२ क्विंटल)
• बदाम (10021): ₹७५,०००–१,१०,००० (६०८ क्विंटल)

शून्य आवक (कमतरता)

• सुपारी, चारोळी, कोकम

ई. धान्य बाजार (मुख्य अन्न घटक)

तांदूळ प्रकार

• बासमती (2023): ₹७,२००–१२,५०० (५,५७१ क्विंटल)
• सामान्य तांदूळ: ₹३,०००–४,००० (१६,३५९ क्विंटल)

डाळी

• तूर डाळ (3021): ₹७,२००–१५,००० (२,००८ क्विंटल)
• मूग डाळ (3017): ₹९,०००–१३,००० (१,५०६ क्विंटल)

मूल्यवान धान्य

• हिरवे वाटाणे: ₹१९,५००–२२,५०० (१,५७४ क्विंटल)
• शेंगदाणे: ₹९,२००–१२,५०० (९०४ क्विंटल)

३. धोरणात्मक शिफारसी

शेतकरी व पुरवठादारांसाठी

1. उच्च मूल्य पिकांवर लक्ष केंद्रित करा:

• फळे: हापूस आंबा, स्ट्रॉबेरी
• भाज्या: सुरण, पडवळ
• मसाले: वेलची, पिस्ता

1. विशिष्ट बाजारपेठांचा शोध घ्या:

• शून्य आवक असलेले पदार्थ (ड्रॅगन फ्रूट, कीवी, सुपारी) म्हणजे मागणी आहे.

1. प्रदेशानुसार दर समायोजन:

• नाशिकमधील कोथिंबीर पुण्यापेक्षा जास्त दराने विकली जाते.

व्यापारी व खरेदीदारांसाठी

1. स्थिर दर असलेला माल मोठ्या प्रमाणात खरेदी करा:

• टोमॅटो, कोबी, कांदा, बटाटा.

1. प्रीमियम मसाले व सुका मेवा यामध्ये गुंतवणूक करा:

• बदाम, पिस्ता, जिरे यांची मागणी कायम आहे.

1. हंगामी चढ-उतारांचे निरीक्षण ठेवा:

• हापूस आंब्याचे दर एप्रिलमध्ये उच्चतम असतात.

४. निष्कर्ष

• सर्वाधिक नफा मिळवणारी उत्पादने: हापूस आंबा, वेलची, पिस्ता, स्ट्रॉबेरी
• मुख्य अन्न घटकांचे वर्चस्व: तांदूळ, कांदा, बटाटा, टोमॅटो
• अविकसित बाजारपेठा: कीवी, ड्रॅगन फ्रूट, चारोळी

पुढील टप्पे:

• दररोजचे दर बदल तपासा (विशेषतः नाशवंत मालासाठी)
• शून्य आवक असलेल्या मालासाठी पुरवठा तुटीचा शोध घ्या

कृषी माल बाजार विश्लेषण अहवाल – पुणे

दिनांक: ०९/०४/२५

१. आढावा

या अहवालात ६६ कृषी मालांच्या डेटाचे विश्लेषण करण्यात आले आहे, ज्यामध्ये त्यांची आवक (क्विंटलमध्ये), किमान दर (₹), आणि कमाल दर (₹) समाविष्ट आहेत. या विश्लेषणाचा उद्देश म्हणजे मुख्य प्रवाहातील माल, मागणी असलेली उत्पादने, दर धोरणे आणि शेतकरी व व्यापाऱ्यांसाठी संधी ओळखणे.

२. मुख्य निष्कर्ष

अ. जास्त आवक vs. कमी आवक माल

१. सर्वाधिक आवक असलेले टॉप ५ माल (उच्च पुरवठा):

• टोमॅटो – १५२३ क्विंटल
• कोबी – ९५६ क्विंटल
• मिरची – ७७६ क्विंटल
• गाजर – ७७१ क्विंटल
• काकडी – ६९३ क्विंटल

निष्कर्ष: या मालांचा पुरवठा प्रचंड आहे, ज्यामुळे बाजारात स्थिरता असली तरी दर घसरण्याची शक्यता आहे.

२. सर्वात कमी आवक असलेले टॉप ५ माल (निच मार्केट, संधीचा बाजार):

• तुळस – १ क्विंटल
• चायना कोबी – १ क्विंटल
• रेड कोबी – १ क्विंटल
• ऍव्होकाडो – २ क्विंटल
• चेरी टोमॅटो – २ क्विंटल

निष्कर्ष: या मालांची मर्यादित आवक असूनही दर खूप जास्त आहेत – यामुळे प्रीमियम मार्केट किंवा अधिक लागवडीची संधी आहे.

ब. दर विश्लेषण

१. सर्वात जास्त कमाल दर असलेले प्रीमियम माल:

• मशरूम – ₹१०,०००–₹१२,०००
• ऍव्होकाडो – ₹६,०००–₹७,०००
• हरभरा/पिस – ₹६,०००–₹७,०००
• बेबी कॉर्न – ₹४,०००–₹५,०००
• वेलची – ₹२,५००–₹५,०००

निष्कर्ष: हे उत्पादने उच्च दराने विकली जातात, जे गव्हर्मेट किंवा ऑरगॅनिक मार्केटमध्ये चांगली मागणी दर्शवतात.

२. सर्वात कमी कमाल दर असलेले सामान्य माल:

• कोबी – ₹३००–₹८००
• सलाड – ₹३००–₹२,०००
• फुलं – ₹६००–₹१,६००
• चायनीज काकडी – ₹२००–₹१,२००
• अँकर (कदाचित स्थानिक भाजीपाला) – ₹६००–₹१,२००

निष्कर्ष: हे वस्तू कमी दरात विकल्या जातात, मोठ्या प्रमाणात विक्रीसाठी उपयुक्त.

क. दरातील चढ-उतार (Price Range Variability)

१. सर्वाधिक दर फरक असलेले माल (सौदेबाजीची संधी):

• चायना लसूण – ₹२,०००–₹८,०००
• धोबळी – ₹१,०००–₹४,०००
• वांगी – ₹१,०००–₹४,०००

निष्कर्ष: या मालासाठी व्यापाऱ्यांना सौदेबाजी करण्याची संधी मिळते.

२. सर्वात कमी दर फरक असलेले माल (स्थिर दर):

• तुळस – ₹३,०००–₹३,५००
• चायना कोबी – ₹२,०००–₹२,५००
• रेड कोबी – ₹१,०००–₹१,५००

निष्कर्ष: यांचे दर स्थिर असल्याने सौदेबाजीची गरज कमी, जोखमीसुद्धा कमी.

३. धोरणात्मक शिफारसी

१. उच्च-मूल्य मालाचे उत्पादन प्रोत्साहन द्या:

• मशरूम, ऍव्होकाडो आणि बेबी कॉर्न यासारख्या उत्पादनांमध्ये गुंतवणूक करून शेतकऱ्यांनी चांगला नफा मिळवू शकतो.

२. कमी आवक असलेल्या मालांसाठी पुरवठा साखळी विकसित करा:

• तुळस, चेरी टोमॅटो आणि ऍस्पॅरागस यामध्ये नफा जास्त आहे परंतु उत्पादन कमी – संधीचा उपयोग करा.

३. उच्च आवक मालासाठी दर व्यवस्थापन करा:

• टोमॅटो, कोबी आणि गाजर यासारख्या उत्पादनांमध्ये दर घसरण टाळण्यासाठी गतिशील दर धोरण आवश्यक आहे.

४. ज्यांचा डेटा उपलब्ध नाही अशा मालांवर लक्ष द्या:

• केळं, फणस आणि लेमनग्रास यांचे डेटा उपलब्ध नाही – या मालांमध्ये संधी असू शकते.

५. स्थिर दर असलेल्या मालासाठी घाऊक खरेदी:

• कोबी, फुलं आणि चायनीज काकडी यांचे दर पूर्वानुमान करता येणारे आहेत, व्यापाऱ्यांसाठी सुरक्षित गुंतवणूक.

४. निष्कर्ष

या अहवालात उच्च आवक असलेल्या सामान्य मालांपासून ते प्रीमियम उत्पादनांपर्यंत विविध ट्रेंड्स समोर आले आहेत. शेतकरी आणि व्यापाऱ्यांनी याचा उपयोग उत्पादन वाढवण्यासाठी, दर नियोजनासाठी आणि पुरवठा साखळी सुधारण्यासाठी करू शकतात. विशेषतः ज्यांचा डेटा नाही अशा मालांवर अभ्यास करून नवीन बाजारपेठांचा शोध घ्यावा.

शेवटची टिप:

• उच्च संधी असलेले: मशरूम, ऍव्होकाडो, बेबी कॉर्न
• स्थिर निवड: टोमॅटो, कोबी, गाजर
• अदृश्य संधी: केळं, फणस, ऍस्पॅरागस

आपल्याला काही शंका किंवा माहिती हवी असल्यास, कृपया खालील फॉर्म भरावा.

🌾 शेतकऱ्याच्या शेतात क्रांती घडवणारे साधन – ‘शक्तिमान मिनी मॅन्युअल साइड शिफ्ट रोटरी टिलर’!

– एकदा वापरून बघा, मातीसह तुमचं संपूर्ण शेतीचं अनुभव बदलेल!

🔍 परिचय:

आजच्या आधुनिक काळात, शेतीसाठी अशी उपकरणं लागतात जी केवळ काम सोपे करत नाहीत, तर उत्पन्न वाढवतात, वेळ वाचवतात आणि जमिनीची गुणवत्ता सुधरवतात. ‘शक्तिमान मिनी मॅन्युअल साइड शिफ्ट रोटरी टिलर’ हे असंच एक अद्वितीय साधन आहे, जे विशेषतः मिनी ट्रॅक्टर्ससाठी तयार करण्यात आले आहे. याचा उपयोग मुख्यतः ऑर्किड्स, बागायती पिकं, द्राक्षे, मिरची, टोमॅटो अशा पिकांमध्ये होतो – जिथे अचूकता आणि मातीची योग्य तयारी अत्यंत आवश्यक असते.

✅ तांत्रिक तपशीलांचा सखोल आणि सोपा आढावा:

🔧 मॉडेल – MMSS:

या रोटरी टिलरचे अधिकृत मॉडेल MMSS आहे. ‘मिनी मॅन्युअल साइड शिफ्ट’ असे याचे पूर्ण रूप आहे. नावातच याचे वैशिष्ट्य दडलेले आहे – हे टिलर साईड शिफ्ट होणारे असून मॅन्युअली ऑपरेट करता येते, त्यामुळे लवचिकता वाढते.

📏 एकूण लांबी – 1356 मिमी:

या यंत्राची लांबी 1356 मिमी आहे – म्हणजेच सुमारे 1.35 मीटर. ही लांबी इतकी अचूक आहे की ती मिनी ट्रॅक्टरच्या मागे योग्य बसते, आणि ट्रॅक्टरची बैलासारखी ताकद जमीनीवर उतरवते!

📏 एकूण रुंदी – 655 मिमी:

टिलरची रुंदी 655 मिमी, म्हणजेच जवळपास अर्धा मीटरपेक्षा अधिक – यामुळे टिलर फारसा अवाढव्य न वाटता अगदी चपळ कार्यक्षम साधन बनतो. छोट्या रांगांमध्येही सहजपणे घुसून काम करू शकतो.

📏 एकूण उंची – 900 मिमी:

या यंत्राची उंची आहे 900 मिमी, म्हणजेच जवळपास 3 फूट. हे माप यंत्राची संतुलित रचना दर्शवतं – ना खूप उंच ना खूप बुटका – एक आदर्श स्थिरता देणारं.

🌱 जमीन खोदण्याची रुंदी – 1175 मिमी:

जमिनीच्या तयारीसाठी या टिलरची खोदणी क्षमता 1175 मिमी आहे. ही खोदणी क्षमता फळबागांमधील झाडांच्या दोन रांगांमधील माती सहज शिथिल करते, पाणी मुरण्याची प्रक्रिया सुधारते, आणि मातीची फुगवण व ऑक्सिजनची देवाणघेवाण चांगली होते.

🚜 ट्रॅक्टर पॉवर – 18 HP & Above / 14kW & Above:

हे टिलर 18 हॉर्सपॉवर किंवा त्यापेक्षा जास्त क्षमतेच्या ट्रॅक्टर्ससाठी योग्य आहे. लहान ट्रॅक्टर्समध्ये वापरण्यासाठी डिझाइन केल्यामुळे, लहान शेतकऱ्यांनाही मोठ्या कामगिरीचा अनुभव मिळतो.

🔩 3-पॉइंट हिच प्रकार – CAT-I:

शक्तिमान टिलर CAT-I प्रकारच्या 3 पॉइंट हिच सिस्टीमला सपोर्ट करतो. ही हिच प्रणाली ट्रॅक्टरला टिलरशी मजबूत आणि सुरक्षितरित्या जोडते. यामुळे जास्तीत जास्त नियंत्रण आणि परिणामकारकता मिळते.

🔄 प्रत्येक रोटर टाइन्सची संख्या – 36:

या टिलरमध्ये एकूण 36 टाइन्स (फण्या) आहेत, जे जमिनीवर बारकाईने काम करतात. या टाइन्स बोरॉन C-टाइपचे असून, खूपच टिकाऊ आणि धारदार असतात. त्यामुळे माती चांगली बारीक होते आणि तणांचे नियंत्रण होते.

⚙️ PTO इनपुट स्पीड – 540 RPM:

ट्रॅक्टरकडून PTO (Power Take Off) द्वारे मिळणारा इनपुट स्पीड 540 RPM आहे – हा वेग शेतीतील सर्वसामान्य PTO उपकरणांसाठी स्टँडर्ड मानला जातो. त्यामुळे कोणत्याही ट्रॅक्टरशी सहज जुळतो.

🔁 रोटर शाफ्ट स्पीड – 203 RPM:

रोटर शाफ्टचा गतीमान वेग 203 RPM आहे – या गतीमुळे टाइन्स मातीला आवश्यक ती खोदणी व चुरचुरीतपणा देतात, विशेषतः भाजीपाला व बागायती शेतीसाठी हे आदर्श ठरतं.

⚙️ ट्रान्समिशन प्रकार – गियर ड्राइव्ह:

या टिलरमध्ये गियर ड्राइव्ह सिस्टीम दिली आहे – म्हणजे जास्तीत जास्त पॉवर ट्रान्सफर होते आणि कमी ऊर्जा खर्च होतो. बेल्ट किंवा चेन पेक्षा हे अधिक टिकाऊ व कमी मेंटेनन्स असतं.

📉 कमाल कामाची खोली – 160 मिमी:

ही खोली सुमारे 6.3 इंच असून, वरच्या मातीचा थर व्यवस्थित हलवते – जेणेकरून पेरणीसाठी माती तयार होते, रूट झोनमध्ये पोषकद्रव्ये मुरतात, आणि पाण्याची झिरपण्याची क्षमता वाढते.

🔵 रोटर ट्यूब व्यास – 73 मिमी / 3 इंच:

रोटर ट्यूब म्हणजे ती घडी जिच्यावर टाइन्स बसवलेले असतात. 73 मिमीचा व्यास यंत्राला आवश्यक ती मजबुती देतो.

🔄 रोटर स्विंग व्यास – 375 मिमी / 15 इंच:

375 मिमीचा स्विंग व्यास म्हणजे टाइन्स जमिनीच्या खोलीवर आणि विस्तारावर प्रभाव टाकतात. माती चांगली फुलवली जाते आणि एकसंध तयार होते.

⚖️ वजन – 190 किलो / 419 पाउंड:

हे साधन 190 किलो म्हणजेच सुमारे 419 पाउंड वजनाचे आहे. हे वजन पुरेसे आहे टिलरला स्थिरता आणि ताकद देण्यासाठी, पण ट्रॅक्टरवर फारसा भार न टाकता.

🛠️ वापर आणि अनुप्रयोग:

🍇 बागायती शेतीमध्ये क्रांती:

फळबाग, द्राक्षबाग, मिरची किंवा टोमॅटोची लागवड करणारे शेतकरी यासाठी हाच टिलर वापरतात. कारण झाडांच्या रांगांमध्ये तो साइड शिफ्ट होतो आणि मॅन्युअली सेट करता येतो – त्यामुळे कुठलाही भाग न चुकता मातीची योग्य तयारी होते.

🌿 तण नियंत्रण आणि मातीचा सुसंवाद:

या टिलरमधील गतीमान टाइन्स मातीतील तण उपटतात, मातीचा पृष्ठभाग हलवतात आणि त्यामुळे तणाच्या बीजांचं उगमच रोखतात. यामुळे खतांचा वापर कमी होतो आणि पीक अधिक निरोगी वाढतं.

🚜 इंटर-कल्टिव्हेशनसाठी विशेष डिझाइन:

झाडांच्या रांगांमध्ये शिरून, माती हलवण्यासाठी हे टिलर विशेष उपयुक्त आहे. पारंपरिक पद्धतींपेक्षा झपाट्याने काम होतं आणि माणसाची ताकद, वेळ आणि खर्च वाचतो.

💡 निष्कर्ष:

‘शक्तिमान मिनी मॅन्युअल साइड शिफ्ट रोटरी टिलर’ हे केवळ एक यंत्र नाही, तर शेतीतील एक विश्वासू साथीदार आहे. कमी ताकदाच्या ट्रॅक्टर्ससाठीही जुळणारे हे साधन, कमी इंधन वापरून अधिक काम करते. बागायती शेती करणाऱ्या, छोट्या व मध्यम शेतकऱ्यांसाठी हे एक वरदानच आहे.

कृपया अधिक मदतीसाठी खाली दिलेला फॉर्म भरून आमच्याशी संपर्क साधा आणि खाली दिलेल्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म्सवर आम्हाला फॉलो करा.

📢 ब्रेकिंग - भाजीपाला पिकांवर पांढरट बुरशीचा प्रकोप!

👉 झाडांवर पांढऱ्या पावडरसारखी थर दिसत आहे का?

👉 उत्पादनात घट, पाने वाळत आहेत?

तर हे "पांढरट बुरशी (Powdery Mildew)" रोग असू शकतो!

ताबडतोब उपाय करा, नाहीतर नुकसान होईल!

🌿 पांढरट बुरशी रोग (Powdery Mildew) – संपूर्ण माहिती

🔍 हा रोग काय आहे?

पांढरट बुरशी हा एक बुरशीजन्य रोग आहे, जो झाडांच्या पानांवर, खोडांवर व फुलांवर पांढऱ्या किंवा राखाडी रंगाची पावडर तयार करतो. ही बुरशी पानांवरून हळूहळू झाडाच्या सर्व भागांवर पसरते आणि झाडाची वाढ खुंटवते.

🧫 या रोगास कारणीभूत बुरशीचे प्रकार:

• Erysiphe cichoracearum

• Sphaerotheca fuliginea

• Leveillula taurica

हे बुरशीचे प्रकार हवेमार्फत किंवा झाडांच्या संपर्काने पसरतात.

🌱 कोणत्या पिकांवर रोग होतो?

टमाटर, काकडी, कोहळा, भेंडी, दुधी भोपळा, वांगी, मटार, फळी, मिरची अशा जवळपास सर्व भाजीपाला पिकांवर होतो.

🔎 रोगाची लक्षणे:

• पानांवर पांढऱ्या पावडरचा थर
• पाने पिवळी, वाळकी आणि वाकडी होतात
• झाडाची वाढ खुंटते, फळधारणा कमी
• उत्पादनात मोठी घट

🌦️ कधी जास्त होतो?

• उबदार व कोरडे हवामान (20–30°C)
• रात्री जास्त आर्द्रता
• दाट लागवड आणि कमी वारा

⚠️ किती नुकसान होऊ शकते?

• ५०–६०% पर्यंत उत्पादन घट
• फळांची गुणवत्ता कमी
• बाजारात कमी दर

🛡️ उपाययोजना:

✅ १. शेतातच उपाय (Cultural Control):

• रोगप्रतिरोधक वाण वापरा
• योग्य अंतरावर लागवड करा
• रोगट भाग ताबडतोब तोडा व नष्ट करा
• खतांचा समतोल वापर करा

🧪 २. जैविक उपाय (Biological):

• नीम तेल – ५ मि.ली. प्रति लिटर पाणी
• Trichoderma – मातीमध्ये मिसळा

🧴 ३. रासायनिक फवारणी (Chemical):

🧴 फंगीसाइड्स व त्यांचा वापर:

वेटेबल सल्फर (Wettable Sulphur)

👉 दर 2 ते 3 ग्रॅम प्रति लिटर पाणी

👉 रोगाच्या सुरुवातीला फवारणी करावी

हेक्साकोनाझोल (Hexaconazole)

👉 1 मि.ली. प्रति लिटर पाणी

👉 फवारणी दर 7 ते 10 दिवसांनी एकदा करावी

प्रोपिकोनाझोल (Propiconazole)

👉 1 मि.ली. प्रति लिटर पाणी

👉 इतर फंगीसाइड्ससोबत रोटेशनमध्ये (आळीपाळीने) वापर करावा

टेबुकोनाझोल किंवा मायकोब्युटानिल (Tebuconazole / Myclobutanil)

👉 1 मि.ली. प्रति लिटर पाणी

👉 वेळोवेळी फवारणीचे औषध बदलून वापरा

फवारणी सकाळी किंवा संध्याकाळी करा. पानांच्या दोन्ही बाजूंवर औषध लागले पाहिजे.

📅 फवारणी कधी करायची?

• पहिली लक्षणं दिसताच ताबडतोब
• नंतर दर ७-१० दिवसांनी फवारणी
• सतत रोग होणाऱ्या शेतात पूर्वतयारी म्हणून फवारणी

📚 स्थानिक नावे:

• मराठी: पांढरट बुरशी
• हिंदी: सफेद फफूंदी
• इंग्रजी: Powdery Mildew

मालावार दर विश्लेषण अहवाल (महाराष्ट्र) – दिनांक ०८-०४-२०२५

हा अहवाल महाराष्ट्रातील एपीएमसी बाजारांमध्ये व्यापार होणाऱ्या प्रमुख शेतीमालाच्या घाऊक दरांचे (किमान, मध्यम व कमाल दर) ताजे विश्लेषण सादर करतो.

1. डाळिंब (भगवा)

ठिकाण: आटपाडी

• किमान दर: ₹१५/किलो
• कमाल दर: ₹१००/किलो
• मोडल दर: ₹५७/किलो
• आगमन: ३१,६८० किलो
• अंदाज: दरांमध्ये मोठा फरक दिसतो, जो गुणवत्तेतील फरक दर्शवतो; मागणी चांगली आहे.

2. कडधान्ये

तूर/अरहर (लाल हरभरा)

• सर्वाधिक दर: ₹७,७५०/क्विंटल (चंद्रपूर)
• किमान दर: ₹३,००५/क्विंटल (वणी)
• प्रमुख बाजारपेठा:
• अमरावती: ₹७,४३५ (मोडल)
• यवतमाळ: ₹७,१२० (कमाल)
• खामगाव: ₹७,२५० (कमाल)
• अंदाज: प्रमुख बाजारांमध्ये दर स्थिर आहेत, थोडेफार चढउतार आहेत.

चना (हरभरा)

• सर्वाधिक दर: ₹६,५६७/क्विंटल (शहादा)
• किमान दर: ₹५,०००/क्विंटल (वरोरा)
• प्रमुख बाजारपेठा:
• अमरावती: ₹५,८७५ (मोडल)
• यवतमाळ: ₹५,८५० (कमाल)
• खामगाव: ₹५,८७५ (कमाल)
• अंदाज: मागणी चांगली आहे; दर स्थिर आहेत.

3. तेलबिया

सोयाबीन

• सर्वाधिक दर: ₹४,३०६/क्विंटल (लासलगाव)
• किमान दर: ₹३,६५०/क्विंटल (यवतमाळ)
• प्रमुख बाजारपेठा:
• अमरावती: ₹४,२०० (मोडल)
• मंगरुळपीर: ₹४,२२० (कमाल)
• खामगाव: ₹४,००० (कमाल)
• अंदाज: दर स्थिर आहेत; मागणी मध्यम आहे.

4. धान्ये व मिलेट्स

गहू

• सर्वाधिक दर: ₹३,०५०/क्विंटल (माळकापूर)
• किमान दर: ₹२,२५४/क्विंटल (शहादा)
• प्रमुख बाजारपेठा:
• अमरावती: ₹२,७०० (मोडल)
• डोंडाईचा: ₹२,६११ (कमाल)
• नागपूर: ₹२,५४० (कमाल)
• अंदाज: दर स्थिर आहेत; आवक सातत्याने सुरू आहे.

ज्वारी (पांढरी)

• सर्वाधिक दर: ₹३,९३०/क्विंटल (अहिल्यानगर)
• किमान दर: ₹१,७००/क्विंटल (माळकापूर)
• प्रमुख बाजारपेठा:
• जळगाव: ₹३,५०० (कमाल)
• डोंडाईचा: ₹२,९८६ (कमाल)
• अंदाज: मागणी मध्यम असून दर स्थिर आहेत.

मका (पिवळा)

• सर्वाधिक दर: ₹२,५२५/क्विंटल (डोंडाईचा)
• किमान दर: ₹१,८५१/क्विंटल (डोंडाईचा)
• प्रमुख बाजारपेठा:
• मालेगाव: ₹२,२६८ (कमाल)
• सटाणा: ₹२,१८७ (कमाल)
• अंदाज: दर स्थिर आहेत; मागणी मध्यम आहे.

5. कांदा (लाल व सामान्य)

• लाल कांदा (कमाल दर): ₹१,४००/क्विंटल (राहुरी)
• सामान्य कांदा (कमाल दर): ₹१,२०१/क्विंटल (संगमनेर)
• प्रमुख बाजारपेठा:
• राहुरी: ₹१,३५० (मोडल)
• संगमनेर: ₹३५१ (मोडल)
• अंदाज: गुणवत्तेतील फरक व पुरवठ्यामुळे दरात मोठी चढ-उतार.

6. मसाले

हळद (फिंगर व बल्ब)

• हळद फिंगर (नांदेड): ₹१५,१९५/क्विंटल (कमाल)
• हळद बल्ब (नांदेड): ₹१५,१५०/क्विंटल (कमाल)
• अंदाज: दर्जेदार हळदीस उच्च दर मिळत आहेत; मागणी चांगली आहे.

7. इतर माल

• गुळ (बारामती): ₹४,४५०/क्विंटल (कमाल)
• रेशीम कोष (बारामती): ₹५३,५००/क्विंटल (कमाल) – अत्यंत मर्यादित व्यापार.

मुख्य निरीक्षणे:

• तूर व चणा हे कडधान्ये अमरावती, यवतमाळ आणि खामगावमध्ये उच्च मागणीसह स्थिर दरांवर व्यापारात आहेत.
• सोयाबीनचे दर लासलगाव व अमरावतीसारख्या बाजारांत स्थिर आहेत.
• कांद्याचे दर अत्यंत अस्थिर आहेत, राहुरीमध्ये सर्वाधिक दर नोंदले गेले आहेत.
• नांदेडमध्ये हळद चांगल्या दराने विकली जात आहे.
• गहू व ज्वारीचे दर स्थिर आहेत; मागणी मध्यम आहे.

शेतकरी व व्यापाऱ्यांसाठी शिफारसी:

• तूर, चणा आणि सोयाबीन उच्च दर मिळणाऱ्या बाजारांत (अमरावती, खामगाव) विकावेत.
• कांद्याचे दर बारकाईने लक्षात घ्या, कारण त्यात मोठे चढउतार आहेत.
• हळद उत्पादकांनी नांदेडमध्ये सध्या मिळणाऱ्या चांगल्या दराचा फायदा घ्यावा.

सध्याची स्थिती पाहता, शेतीमाल व्यापारात कोणताही तीव्र किंमत धक्का दिसत नाही. योग्य बाजार निवडल्यास शेतकऱ्यांना अधिक परतावा मिळू शकतो.

कृपया अधिक मदतीसाठी खाली दिलेला फॉर्म भरून आमच्याशी संपर्क साधा आणि खाली दिलेल्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म्सवर आम्हाला फॉलो करा.

🌿 अर्ली ब्लाइट म्हणजे काय?

अर्ली ब्लाइट (Early Blight), ज्याला मराठीत सुरुवातीचा बुरशीजन्य डागांचा आजार असे म्हणतात, हा एक बुरशीमुळे होणारा आजार आहे. ही बुरशीचं नाव आहे "Alternaria solani" (उच्चार: अल्टर्नेरिया सोलानी). हा आजार प्रामुख्याने टोमॅटो आणि बटाटा या पिकांमध्ये होतो. यामध्ये पानं, देठ, खोड आणि फळांवर वेगवेगळे डाग पडतात. योग्य वेळी उपाय न केल्यास संपूर्ण पीकच नष्ट होण्याची शक्यता असते.

🕒 अर्ली ब्लाइट कधी आणि का होतो?

अर्ली ब्लाइट सहसा फेब्रुवारी ते मे या काळात, म्हणजेच हिवाळ्यानंतर उन्हाळा सुरू होतो तेव्हा किंवा दमट हवामानात जास्त दिसतो. सकाळी थोडं थंड आणि दुपारी गरम असं हवामान असल्यास ही बुरशी झपाट्याने वाढते. हा आजार रोगट झाडांचे अवशेष, खराब बी, रोगट फळं, खते, पाणी, वारे किंवा शेतात फिरणारे लोक यांच्यामुळे पसरतो.

👀 अर्ली ब्लाइटची लक्षणं कशी ओळखावीत?

या आजाराची लक्षणं ओळखण्यासाठी झाडं नीट पाहणं आवश्यक असतं. पानांवर लहान गोलसर तपकिरी/काळसर डाग दिसतात, डागांच्या केंद्रात गडद वर्तुळ असतं आणि भोवती फिकट झाक असते. डाग वाढले की पानं गळून पडतात. जुनी पानं आधी सडतात आणि मग वरच्या पानांवरही असर होतो. खोड आणि देठांवर काळसर पट्टे दिसतात, ज्यामुळे लहान रोपं सडून मरतात. फळांवर काळसर चकत्या येतात आणि त्या सडतात, ज्यामुळे फळं विक्रीसाठी अयोग्य ठरतात. बटाट्याच्या कंदांवर डाग पडून आतून सडू लागतात आणि साठवणीसाठी खराब होतात.

📉 अर्ली ब्लाइटमुळे होणारे नुकसान

अर्ली ब्लाइटमुळे पीकाचे 50 ते 80 टक्के नुकसान होऊ शकते. झाडं नीट वाढत नाहीत, फळं सडतात आणि उत्पन्न खूपच कमी होतं. व्यापारी मूल्य घटतं आणि साठवणीवेळीही फळं सडतात.

🛡️ अर्ली ब्लाइटपासून बचावासाठी उपाय

हा आजार टाळण्यासाठी काही महत्त्वाचे उपाय करावे लागतात. रोगमुक्त बियाणं वापरावं, झाडांमध्ये योग्य अंतर ठेवावं, चांगल्या निचऱ्याची जमीन निवडावी, दरवर्षी टोमॅटो किंवा बटाटा न लावता पिकांची फेरपालट करावी. बियाणं लावण्याआधी Trichoderma किंवा Carbendazim मध्ये भिजवणं उपयोगी ठरतं. शेतात रोगग्रस्त झाडं काढून बाहेर टाकावीत, स्वच्छ पाणी वापरावं आणि सकाळी किंवा दुपारीच फवारणी करावी.

🧪 फवारणी आणि औषधोपचार

पीक पाहणं दररोज करावं. डाग दिसताच त्वरित फवारणी करावी आणि सतत एकाच बुरशीनाशकाचा वापर न करता ते बदलत राहावं. आजार झाल्यास मॅन्कोझेब, क्लोरोथॅलोनील, Carbendazim + Mancozeb, किंवा Azoxystrobin ही रासायनिक औषधं वापरता येतात. याशिवाय दूध स्प्रे, लसूण-मिरची रस, निम अर्क हे सेंद्रिय उपायही फायदेशीर ठरतात.

⚠️ फवारणी करताना काळजी

फवारणी करताना हातमोजे, मास्क, चष्मा वापरणं, वाऱ्याच्या दिशेने फवारणी न करणं आणि फवारणीनंतर काही तास शेतात न जाणं हे नियम पाळणं आवश्यक आहे. औषधं योग्य प्रमाणात आणि काळजीपूर्वक वापरणं गरजेचं आहे.

✅ शेवटी – अर्ली ब्लाइट नियंत्रणात ठेवण्यासाठी महत्त्वाचं

सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे, अर्ली ब्लाइट खूप वेगाने पसरतो, त्यामुळे दररोज झाडं तपासणं आणि लक्षणं दिसताच त्वरित उपाय करणं अत्यावश्यक आहे. वेळेवर योग्य उपाय केल्यास उत्पन्न वाचवता येऊ शकतं.

कृपया अधिक मदतीसाठी खाली दिलेला फॉर्म भरून आमच्याशी संपर्क साधा आणि खाली दिलेल्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म्सवर आम्हाला फॉलो करा.